ĐẶC ĐIỂM HỆ THỐNG THỰC PHẨM ĐỊA PHƯƠNG VÀ MỐI LIÊN QUAN VỚI AN NINH DINH DƯỠNG TẠI HUYỆN MAI SƠN, SƠN LA
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Mục tiêu: Mô tả đặc điểm hệ thống thực phẩm địa phương và phân tích mối liên quan với an ninh dinh dưỡng tại huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La.
Phương pháp: Nghiên cứu định tính được thực hiện tại 4 xã từ tháng 6/2023 đến 6/2024. Dữ liệu thu thập qua 12 thảo luận nhóm và 35 phỏng vấn sâu với hộ gia đình, cán bộ y tế, nông nghiệp, trưởng bản và người kinh doanh. Phân tích nội dung theo khung FoodSENSE và phương pháp chủ đề.
Kết quả: Hệ thống thực phẩm địa phương chủ yếu tự cung tự cấp, dựa vào sản xuất nhỏ và phân phối qua chợ truyền thống. Thực phẩm nguồn gốc động vật sẵn có nhưng tiêu thụ thấp do giá cao, nhận thức dinh dưỡng hạn chế, thói quen tiêu dùng và điều kiện bảo quản kém. Rau củ, ngũ cốc và trái cây chủ yếu tự sản xuất trong hộ, ít trao đổi thương mại, dẫn đến thiếu đa dạng và phụ thuộc mùa vụ. Thiếu liên kết giữa sản xuất – tiêu dùng và cơ chế hỗ trợ từ chính quyền làm gia tăng nguy cơ mất an ninh dinh dưỡng, đặc biệt trong mùa giáp hạt.
Kết luận: Hệ thống thực phẩm tại Mai Sơn còn nhiều hạn chế ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận và tiêu thụ thực phẩm giàu dinh dưỡng. Cần tăng cường truyền thông thay đổi hành vi, thúc đẩy liên kết chuỗi và hỗ trợ cộng đồng nhằm cải thiện an ninh dinh dưỡng bền vững.
Từ khóa
Hệ thống thực phẩm, an ninh dinh dưỡng, thực phẩm nguồn gốc động vật, dân tộc thiểu số, miền núi.
Chi tiết bài viết
Tài liệu tham khảo
2. Global Panel on Agriculture and Food Systems for Nutrition. Future food systems: For people, our planet and prosperity. London: Global Panel; 2020.
3. Tổng cục Thống kê. Niên giám thống kê năm 2023. Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê; 2024.
4. Neufeld LM, Hendriks SL, Hugas M, Backstrand JR, Boy E, Carriquiry A. Food systems for children and adolescents. Geneva: UN-Nutrition; 2021.
5. FAO, IFAD, UNICEF, WFP, WHO. The State of Food Security and Nutrition in the World 2023. Rome: FAO; 2023.
6. Rawlins R, Pimkina S, Barrett C, Pedersen S. The impact of animal source food transfers on nutrition in rural Ethiopia. World Development. 2014;67:284–303.
7. Azzarri C, Zezza A. Livestock and livelihoods: High potential of smallholder livestock production for poverty reduction and food security. IFPRI Discussion Paper No. 01690. Washington DC: International Food Policy Research Institute (IFPRI); 2017.
8. Headey D, Hirvonen K, Hoddinott J. Animal-sourced foods and child stunting. American Journal of Agricultural Economics. 2017;100(5):1302–1319.
9. FAO. Transforming food systems for food security, improved nutrition and affordable healthy diets for all. Rome: FAO; 2021.
10. Turner C, Kalamatianou S, Drewnowski A, Kulkarni B, Kinra S, Kadiyala S, Walls H. Concepts and critical perspectives for food environment research: A global framework. Global Food Security. 2018;18:93–101.
11. Fanzo J, Haddad L, McLaren R, Davis C. Global food systems, diet quality, and nutrition inequities. Annual Review of Nutrition. 2022;42:1–25.